Kary dla osób zarządzających za naruszenie reguł konkurencji

1. Jak należy rozumieć pojęcie osoby zarządzającej?
Osoba zarządzająca to osoba fizyczna kierująca przedsiębiorstwem, w szczególności osoba pełniąca funkcję kierowniczą lub wchodząca w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy. Są to osoby mające wypływ na zachowanie rynkowe przedsiębiorcy, co do zasady zajmujące najwyższe stanowiska w strukturze organizacyjnej przedsiębiorcy. Ocena, czy dana osoba fizyczna spełnia przesłanki do uznania jej za osobę zarządzającą, jest dokonywana na podstawie indywidualnych okoliczności sprawy.Za osoby kierujące przedsiębiorstwem można uznać:

  • osoby wchodzące w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy (np. członek zarządu spółki kapitałowej, spółki partnerskiej lub spółdzielni), które w praktyce kierują przedsiębiorstwem;
  • osoby pełniące funkcję kierowniczą, tj. takie, którym powierzono kierowanie przedsiębiorstwem, lecz które nie wchodzą w skład organu zarządzającego, np. dyrektor określonego pionu. Status osoby zarządzającej może mieć także osoba trzecia, której powierzono prowadzenie spraw spółki osobowej;
  • inne osoby kierujące przedsiębiorstwem, tj. osoby mogące faktycznie określać kierunki działania przedsiębiorcy, nie pełniąc formalnie funkcji kierowniczych w strukturze organizacyjnej przedsiębiorcy ani nie zasiadając w organach zarządzających przedsiębiorcy.

UWAGA! Za osobę zarządzająca może również zostać uznana osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, ale także wójt, burmistrz, prezydent miasta lub gminy, starosta, marszałek województwa (gminy, powiaty i województwa w zakresie organizowania lub świadczenia usług użyteczności publicznej są przedsiębiorcami w rozumieniu Ustawy).

2. Za jakie naruszenia będą karane osoby zarządzające?
Osoba fizyczna ponosi odpowiedzialność za zawarcie przez przedsiębiorcę ograniczającego konkurencję porozumienia, o ile przez swoje działanie lub zaniechanie dopuściła do naruszenia przepisów antymonopolowych przez przedsiębiorcę. Oto przykładowy katalog praktyk uznawanych za antykonkurencyjne porozumienie ustalania cen:

  1. ustalanie wielkości produkcji lub sprzedaży,
  2. podział rynku,
  3. ustalenia dyskryminacyjne,
  4. ustalenia wiązane,
  5. ograniczanie dostępu do rynku lub eliminowanie z rynku.

Podstawa prawna: art. 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

UWAGA! Udział przedsiębiorcy w zmowie przetargowej nie jest podstawą odpowiedzialności osoby zarządzającej.

3. Czy przy ustalaniu wysokości kary dla osoby zarządzającej istnieją okoliczności łagodzące i obciążające?
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów szczegółowo określa przesłanki brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości kary dla osób zarządzających i wprowadza katalog okoliczności łagodzących i obciążających. Okoliczności łagodzące i obciążające są oceniane łącznie i indywidualnie dla każdej osoby fizycznej. W zależności od konkretnej sprawy mogą mieć różną wagę, wpływając na zmniejszenie lub zwiększenie kary pieniężnej.

Okoliczności łagodzące, które mogą wpłynąć na obniżenie wysokości kary dla osoby zarządzającej, to:

  1. działanie pod przymusem,
  2. przyczynienie się do dobrowolnego usunięcia przez przedsiębiorcę skutków naruszenia,
  3. przyczynienie się do zaniechania przez przedsiębiorcę w z własnej inicjatywy stosowania niedozwolonej praktyki przed wszczęciem postępowania lub niezwłocznie po jego wszczęciu,
  4. podjęcie z własnej inicjatywy działań w celu zaprzestania naruszenia lub usunięcia jego skutków,
  5. współpraca z Prezesem Urzędu w toku postępowania, w szczególności przyczynienie się do szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania.

 

Okoliczności obciążające, które mogą wpłynąć na podwyższenie wysokości kary, to:

  1. rola organizatora, inicjatora porozumienia ograniczającego konkurencję lub nakłanianie innych przedsiębiorców lub osób do uczestnictwa w porozumieniu,
  2. znaczne korzyści uzyskane przez osobę zarządzającą w związku z dokonanym naruszeniem,
  3. przymuszanie, wywieranie presji lub stosowanie środków odwetowych w stosunku do innych przedsiębiorców lub osób w celu wprowadzenia w życie lub kontynuowania naruszenia,
  4. dokonanie uprzednio podobnego naruszenia.

4. Czy istnieje możliwość rozłożenia kary pieniężnej na raty?
UOKiK może na wniosek przedsiębiorcy lub osoby zarządzającej odroczyć uiszczenie kary pieniężnej albo rozłożyć ją na raty ze względu na ważny interes wnioskodawcy. Wniosek powinien zawierać uzasadnienie, z którego wynika, na czym polega ważny interes wnioskodawcy (przyczyny składania wniosku przez wnioskodawcę). W przypadku odroczenia uiszczenia kary pieniężnej albo rozłożenia jej na raty naliczane są odsetki od nieuiszczonej kwoty.

UOKiK może uchylić odroczenie uiszczenia kary pieniężnej lub rozłożenie jej na raty, jeżeli ujawniły się nowe lub uprzednio nieznane okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia lub jeżeli rata nie została uiszczona w terminie. Na powyższe rozstrzygnięcie nie przysługuje zażalenie.

Naruszenia

Zmowy przetargowe

Jak zgłosić naruszenie

Program łagodzenia kar (leniency)

Kary dla przedsiębiorców za naruszenie reguł konkurencji