Naruszenia prawa konkurencji


Porozumienia ograniczające konkurencję

Zmowy rynkowe to jakiekolwiek uzgodnienia między przedsiębiorcami, których celem lub skutkiem jest eliminowanie, ograniczenie lub zniekształcenie konkurencji. Są to:

  1. porozumienia pomiędzy konkurentami, czyli przedsiębiorcami działającymi na tym samym szczeblu obrotu, np. producent – producent, dystrybutor – dystrybutor,
  2. porozumienia pomiędzy przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, np. producent – sprzedawca, dostawca – dystrybutor.

Przykłady

  • zmowy cenowe – wspólne ustalanie cen, np. towary nie będą sprzedawane poniżej określonej ceny lub pewne produkty nie będą przeceniane,
  • podział rynku lub grup konsumentów – np. ustalenie, że jeden przedsiębiorca będzie zaopatrywał konsumentów jedynie w zachodniej, a drugi we wschodniej części Polski (podział terytorialny), lub uzgodnienie, że jeden przedsiębiorca będzie obsługiwał jedynie „dużych”, a drugi „małych” odbiorców usług (podział podmiotowy),
  • zmowy kontyngentowe – wspólne ustalanie wielkości produkcji lub sprzedaży,
  • zmowy przetargowe – np. uzgodnienie między przedsiębiorcami przystępującymi do przetargu, że któryś z nich zrezygnuje lub pozwoli wygrać przetarg innemu przedsiębiorcy.

Formy uzgodnień to m.in.:

  • formalne – umowy pisemne,
  • „umowy dżentelmeńskie” (ustne, nieformalne),
  • wymiana informacji wrażliwych z punktu widzenia uczciwej konkurencji (np. poufne dane o stosowanej polityce cenowej),
  • jednostronne przekazywanie konkurentom informacji wrażliwych.
Pamiętaj!

Nielegalne porozumienie mogą zawrzeć reprezentanci przedsiębiorcy (np. członkowie zarządu spółki) lub jego pracownicy (nawet bez wiedzy osób zarządzających). Kary za to grożą zarówno przedsiębiorcy, jak i osobom zarządzającym.

 

Nadużywanie pozycji dominującej

Istotą nadużywania pozycji dominującej jest zakłócanie konkurencji na rynku przez podmiot posiadający znaczną siłę rynkową. Dzięki niej może on działać w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów.

W prawie konkurencji istnieje domniemanie, że jeśli udział przedsiębiorcy w rynku właściwym przekracza 40%, to ma on pozycję dominującą.

Przykłady

  • narzucanie nieuczciwych cen (np. nadmiernie wygórowanych lub rażąco niskich),
  • ograniczanie produkcji (np. wycofanie określonego produktu lub gamy produktów z produkcji w celu sztucznego zawyżenia cen),
  • zawieranie umów (transakcji) wiązanych,
  • przeciwdziałanie warunkom niezbędnym do powstania lub rozwoju konkurencji (np. ustalanie cen zaniżonych w celu eliminacji konkurencji).
Pamiętaj!

Samo posiadanie pozycji dominującej lub podejmowanie działań zmierzających do jej uzyskania nie jest zakazane. Zabronione jest jej nadużywanie.

Przedsiębiorca może mieć pozycję dominującą na rynku, ale nie w stosunku do konkretnego podmiotu w dwustronnych relacjach handlowych. Nawet jeśli kontrahent jest ekonomicznie słabszą stroną umowy, nie można automatycznie przyjąć, że strona silniejsza posiada pozycję dominującą.